Stolica Rosji oraz najważniejsze miasta
Stolicą Rosji jest Moskwa, jest to też najbardziej zaludnione miasto w Federacji Rosji. Miasto jest głównym ośrodkiem politycznym, gospodarczym, kulturalnym i naukowym zarówno w Rosji jak i w Eurazji. Jest najbardziej zaludnionym miastem w Europie i 5 co do wielkości miastem na świecie. Jest to największe miasto w Rosji, z liczbą ludności 11 503 501.
Moskwa położona jest w Centralnym Okręgu Federalnym Rosji. Sankt Petersburg położony w północno-zachodniej części Rosji, na wybrzeżu Zatoki Fińskiej, w ujściu rzeki Newy z populacją 4 661 219 jest drugim najbardziej zaludnionym miastem w kraju oraz trzecim w Europie. Miasto jest ważnym ośrodkiem gospodarczym, naukowym i kulturalnym Rosji oraz ważnym węzłem komunikacyjnym. Trzecim najbardziej zaludnionym miastem w Rosji jest Nowosybirsk. To najbardziej zaludnione miasto w azjatyckiej Rosji, z liczbą ludności 1 523 801. To centrum administracyjne obwodu nowosybirskiego a także syberyjskiego okręgu federalnego. Miasto położone jest w południowo-zachodniej części Syberii, nad brzegiem rzeki Ob. Zajmuje powierzchnię 503,1 km2. Nieformalnie nazywane „Stolicą Syberii”.
Jekaterynburg jest czwartym co do wielkości miastem w Rosji i centrum administracyjnym obwodu swierdłowskiego. Położony, jak obrazuj powyższa mapa Rosji w środkowej Eurazji, na granicy Europy i Azji, zamieszkały przez 1 349 772 ludności. Jekaterynburg jest głównym ośrodkiem przemysłowym i kulturalnym Uralskiego Okręgu Federalnego. W dziesiątce największych miast Rosji znajduje się także: Niżny Nowogród, Samara, Omsk, Kazań, Czelabińsk i Rostów nad Donem.
Mapa Rosji – Podział administracyjny Rosji
Rosja jest federacją składającą się z 83 pełnoprawnych podmiotów: 46 obwodów (amurski, archangielski, astrachański, biełgorodzki, briański, czelabiński, irkucki, iwanowski, jarosławski, kaliningradzki, kałuski, kemerowski, kirowski, kostromski, kurgański, kurski, leningradzki, lipiecki, magadański, moskiewski, murmański, niżegorodzki, nowogrodzki, nowosybirski, omski, orenburski, orłowski, penzeński, pskowski, riazański, rostowski, sachaliński, samarski, saratowski, smoleński, swierdłowski, tambowski, tiumeński, tomski, tulski, twerski, uljanowski, włodzimierski, wołgogradzki, wołogodzki, woroneski), 21 autonomicznych republik (Adygeja, Ałtaj, Baszkortostan, Buriacja, Chakasja, Czeczenia, Czuwaszja, Dagestan, Inguszetia, Jakucja, Kabardo-Bałkaria, Kałmucja, Karaczajo-Czerkiesja, Karelia, Komi, Mari El, Mordwa, Osetia Północna, Tatarstan, Tuwa, Udmurcja), 9 krajów (Kraj Ałtajski, Kraj Chabarowski, Kraj Kamczacki, Kraj Krasnodarski, Kraj Krasnojarski, Kraj Nadmorski, Kraj Permski, Kraj Stawropolski,Kraj Zabajkalski), 4 okręgów autonomicznych (Chanty-Mansyjski Okręg Autonomiczny – Jugra, Czukocki Okręg Autonomiczny, Jamalsko-Nieniecki Okręg Autonomiczny i Nieniecki Okręg Autonomiczny), 1 obwodu autonomicznego (Żydowski Obwód Autonomiczny) oraz 2 miast wydzielonych (Moskwa, Petersburg).
Okręgi federalne Rosji – od 2000 r.
W 2000 roku Federacja Rosyjska została podzielona na 8 okręgów federalnych. Przez prezydenta Rosji, powoływani są gubernatorzy, którzy stoją na czele tych okręgów. Podział na okręgi jest jednym z podziałów administracyjnych w kraju. Na powyższej mapie kolorem fioletowym Północnokaukaski Okręg Federalny (170 700 km2), kolorem różowym Południowy Okręg Federalny (418.500 km2), kolorem zielonym Nadwołżański Okręg Federalny (1.038.000 km2), kolorem jasnym żółtym Centralny Okręg Federalny (652.800 km2), kolorem turkusowym Północno-Zachodni Okręg Federalny (1.677.900 km2), kolorem khaki Uralski Okręg Federalny (1.788.900 km2), kolorem niebieskim Syberyjski Okręg Federalny (5.114.800 km2), kolorem ciemnym żółtym Dalekowschodni Okręg Federalny (6.215.900 km2).
Regiony ekonomiczne Rosji
Podział Rosji na 12 gospodarczych regionów ekonomicznych powstał wyłącznie w celach statystycznych i gospodarczych. Na powyższej mapie cyframi zostały oznaczone te regiony i są to: 1 – Centralny region ekonomiczny, 2 – Centralno-Czarnoziemny region ekonomiczny, 3 – Wschodniosyberyjski region ekonomiczny, 4 – Dalekowschodni region ekonomiczny, 5 – Północny region ekonomiczny, 6 – Północnokaukaski region ekonomiczny, 7 – Północno-Zachodni region ekonomiczny, 8 – Powołżański region ekonomiczny, 9 – Uralski region ekonomiczny, 10 – Wołżańsko-Wiacki region ekonomiczny, 11 – Zachodniosyberyjski region gospodarczy, 12 – Obwód kaliningradzki. Regiony te dzielą się jednocześnie na strefy ekonomiczne. W sprawach utworzenia, zniesienia regionów i stref ekonomicznych lub zmian w ich składzie decyzje podejmuje rząd federalny Rosji.
Topografia Rosji oraz położenie na mapie świata
Rosja jest największym krajem na świecie, a jego łączna powierzchnia wynosi 17 075 400 kilometrów kwadratowych. Obejmuje większą część Europy wschodniej i północnej Azji. Granica rosyjska jest najdłuższa na świecie i wynosi 57 792 km. Rosja posiada granice z 14 krajami: Norwegią, Finlandią, Estonią, Łotwą, Litwą, Polską (poprzez obwód kaliningradzki), Białorusią, Ukrainą, Gruzją, Azerbejdżanem, Kazachstanem, Mongolią, Chińską Republiką Ludową i Koreą Północną. Granicę morską Rosja dzieli z USA oraz z Japonią.
Góry znajdują się wzdłuż południowych granic, m.in Kaukaz, gdzie znajduje się najwyższy punkt w Rosji i Europie. Jest to szczyt Elbrus, który ma 5642 m. Szczyt Biełucha, który ma 4506 m, znajdujący się w górach Ałtaj jest najwyższym punktem Syberii. W Górach Kamczatki, znajduje się Kluczewska Sopka , która na 4750 m. To najwyższy czynny wulkan w Eurazji, a także najwyższy punkt azjatyckiej Rosji.
Rosja posiada szeroką linię brzegową ponad 37.000 km wzdłuż Oceanu Arktycznego i Spokojnego, a także wzdłuż Morza Bałtyckiego, Morza Azowskiego, Morza Czarnego i Morza Kaspijskiego. Morze Barentsa, Morze Białe, Morze Kara, Morze Łaptiewów, Morze Wschodniosyberyjskie, Morze Czukockie, Morze Beringa, Morze Ochockie i Morze Japońskie są powiązane z Rosją przez Arktykę i Pacyfik. Główne wyspy i archipelagi Rosji to m.in. Nowa Ziemia, Ziemia Franciszka Józefa, Ziemia Północna, Wyspy Nowosyberyjskie, Wyspa Wrangla, Wyspy Kurylskie i Sachalin.
Rosja ma tysiące rzek i śródlądowych zbiorników wodnych. Jego jeziora zawierają około jedną czwartą słodkiej wody na świecie. Z największych i najbardziej znanych źródeł świeżej wody jest jezioro Bajkał. To najgłębsze, najczystsze, najstarsze i najbardziej pojemne jezioro na świecie. Inne główne jeziora to m.in. Ładoga i Onega, będące dwoma największymi jeziorami w Europie. Przez Rosję przepływa 100000 rzek, z których najbardziej znaną jest Wołga. Jest to najdłuższa rzeka w Europie. Syberyjskie rzeki Ob, Yenisey, Lena i Amur są jednymi z najdłuższych rzek świata.
Transport w Rosji – mapa sieci kolejowej
Transport kolejowy w Rosji jest w większości pod kontrolą państwowych Kolei Rosyjskich, które są jednym z największych na świecie firm transportowych, korzystających z monopolu na transport kolejowy w Rosji. Obsługują 39 % całkowitego ruchu towarowego (w tym rurociągów ) i ponad 42% ruchu pasażerskiego. Całkowita długość wspólnie używanych torów kolejowych przekracza 85.500 km, co sprawia, że Rosja jest drugim po Stanach Zjednoczonych państwem posiadającym największą sieć kolejową. Ponad 44000 km torów jest zelektryfikowane. Koleje w Rosji , w przeciwieństwie do większości krajów świata, korzystają z kolei szerokotorowych 1.520 mm, zaś kolej wąskotorowa z 1067 mm, wykorzystana jest tylko na 957 – km na odcinku kolei na Sachalinie. Rosyjskie koleje przewożą towary oraz pasażerów przez bardzo duże odległości, często przez rozległe, niemal puste przestrzenie. Koleje w Rosji są podzielone na siedemnaście kolei regionalnych, które są ściśle koordynowane przez organ centralny – Ministerstwo Komunikacji.
Kolej transybersyjska w Rosji
Kolej transsyberyjską stanowi sieć linii kolejowych. W większości obejmuje azjatycką Rosję. Jest to najdłuższa linia kolejowa na świecie i najbardziej renomowana kolej w Rosji, obejmująca 7 stref czasowych i obsługująca najdłuższe pojedyncze ciągłe usługi na świecie, Moskwa – Władywostok ( 9259 km), Moskwa – Phenian ( 10267 km) i Kijów – Władywostok ( 11.085 km ). Najważniejsza jest linia transsyberyjska, zaznaczona na powyższej mapie kolorem czerwonym. Poprowadzona jest od Moskwy do Władywostoku, przez takie miasta jak: Niżny Nowogród, Omsk, Krasnojarsk i Irkuck. Linia ma długość 9288,8 km. Linia transmandżurska, do Tatarskaja pokrywa się z linią transsyberyjską, a od tej miejscowości prowadzi na południowy wschód do Pekinu. Linia transmongolska do Ułan Ude poprowadzona jest tak jak linia transsyberyjska, później natomiast skierowana jest do Ułan Bator. Stacja końcowa znajduje się w Pekinie. Linia zielona na mapie to Kolej Bajkalsko-Amurska. Całkowita długość torów wynosi 4234 km i ciągnie się równolegle do linii transsyberyjskiej, około 680-840 km na północ.
Parki Narodowe Rosji
Istnieje obecnie czterdzieści jeden parków narodowych w Rosji. Wspólnie obejmują one około 71.700 kilometrów kwadratowych. Najstarszymi parkami w Rosji są Park Narodowy Sochi oraz Park Narodowy Losiny Ostrov. Oba zostały utworzone w 1983 roku. Rok później powstał Park Narodowy Samarskaya Luka. W 1985 roku Park Narodowy Marij Czodra a 1986 roku utworzono Park Narodowy Bashkiriya, Park Narodowy Prielbrusye, Park Narodowy Pribaykalsky oraz Park Narodowy Zabaykalsky. Na terytorium Rosji, największym parkiem jest powstały w 1994 roku Park Narodowy Yugyd Va o powierzchni 1,891,701 ha.
Drugim pod względem powierzchni jest najmłodszy z parków i dość niedawno utworzony, bo w 2009 roku Park Narodowy Russkaya Arktika, zajmujący 1,426,000 ha. Trzecim parkiem, którego powierzchnia przekracza 1 000 000 ha jest Park Narodowy Tunkinsky, powstały w 1991 roku. Najmniejszy pod względem powierzchni jest Park Narodowy Kurshskaya Kosa z 6,621 ha.
Pozostałe parki narodowe zlokalizowane na terytorium Rosji to: PN Pleshcheyevo Ozero (1988), PN Shorsky (1989), PN Valdaysky (1990), PN Nizhnyaya Kama (1991), PN Taganay (1991), PN Kenozersky (1991), PN Vodlozersky (1991), PN Meshchyorsky (1992), PN Paanajärvi (1992), PN Meshchyora (1992), PN Smolenskoye Poozerye (1992), PN Russky Sever (1992), PN Chavash Varmane Bor (1993), PN Pripyshminskiye Bory (1993), PN Zyuratkul (1993), PN Khvalynsky (1994), PN Orlovskoye Polesye (1994), PN Smolny (1995), PN Shushensky Bor (1995), PN Sebezhsky (1996), PN Nechkinsky (1997), PN Ugra (1997), PN Alaniya (1998), PN Alkhanay (1999), PN Kalevalsky Bor (2006), PN Zov Tigra (2007), PN Udegeyskaya Legenda (2007), PN Buzuluksky Bor (2007) oraz PN Anuysky (2008).
Strefy czasowe w Rosji
Mapa Rosji rozciągnięta jest na 9 stref czasowych. Zielonym kolorem zaznaczony jest czas Kaliningradu (UTC+3), na czerwono czas moskiewski (UTC+4), na żółto czas Jekaterynburga (UTC+6), na turkusowo czas Omska (UTC+7), na kolor khaki czas Krasnojarska (UTC+8), na fioletowo czas Irkucka (UTC+9), na granatowo czas Jakucka (UTC+10), na seledynowo czas Władywostoku (UTC+11) a na kolor pomarańczowy czas Magadanu (UTC+12). Obwód Sahaliński oraz Jakucja jako jedyne regiony w Rosji podzielone są przez strefy czasowe. W obwodzie sahalińskim jego zachodnia część objęta jest czasem Władywostoku, zaś czas Magadanu jest w jego wschodniej części. Z kolei Jakuck ma aż trzy strefy czasowe: czas Jakucka, czas Władywostoku oraz czas Magadanu.